Arbodiensten zijn deskundige, onafhankelijke diensten die werkgevers op het gebied van de arbeidsomstandigheden, de veiligheid en de gezondheid van werknemers kunnen bijstaan.
Een goede arbodienst zal in de regel proberen om samen met de werkgever de kosten van het ziekteverzuim te verkleinen. De kans op uitval wegens ziekte wordt dus zo klein mogelijk gemaakt; en de toch uitgevallen werknemers worden zo snel mogelijk weer arbeidsgereed gemaakt.
De overheid stelt aan de deskundigheid, de organisatie, de uitrusting en het functioneren van arbodiensten een groot aantal eisen. Indien een arbodienst aan al die eisen voldoet, krijgt zij een certificaat van de minister. Horeca-ondernemingen moeten, ingevolge de Arbowet, vanaf 1 januari 1998 een contract met een gecertificeerde arbodienst hebben gesloten.
Taken
Door de privatisering van de ziektewet hebben veel bedrijven zich moeten verzekeren tegen ziekteverzuim. Aangezien de particuliere verzekeringsmaatschappijen de uitkeringen meestal alleen verstrekken wanneer de zieke werknemers gecontroleerd worden door een arbodienst, zullen de bedrijven vóór 1998 met een arbodienst in zee moeten gaan.
Het kan dus geen kwaad om de wettelijke taken van de arbodiensten nog eens op een rijtje te zetten.
1. Risico-inventarisatie en -evaluatie.
Elk bedrijf moet een overzicht maken van de voor werknemers binnen het bedrijf dreigende gevaren. Op basis daarvan kunnen, in overleg met de arbodienst, maatregelen worden genomen ten einde dergelijke gevaren op te heffen of te verminderen.
2. Begeleiding en controle van zieke werknemers.
Hieronder wordt alles verstaan wat gedaan kan worden om de duur van het verzuim te bekorten. Een arbodienst moet rapportages betreffende ziekte en herstelverwachtingen aan het GAK uitbrengen. Die rapportages zijn erg belangrijk. Wanneer het GAK ze niet ontvangt, loopt de werkgever het risico om een hoge boete te krijgen. Zo'n boete kan oplopen tot fl 10.000,-.
3. Arbeidsgezondheidskundig onderzoek.
Door werknemers periodiek een onderzoek te laten ondergaan naar hun 'arbeidsgezondheid', kunnen gezondheidsrisico's - in relatie tot het werk - vroegtijdig worden opgespoord.
4. Spreekuur.
Tijdens het spreekuur van de arbodienst kunnen werknemers klachten over hun arbeidsomstandigheden bespreken, of vragen stellen over de risico's voor hun veiligheid en gezondheid.
Controle
Men denkt er momenteel over na: heel kleine werkgevers worden wellicht ontheven van de verplichting risico's te inventariseren en te evalueren. Het gaat daarbij om werkgevers waarvan de werknemers gezamenlijk niet meer dan 40 uur in de week werken. Deze werkgevers blijven uiteraard wel verplicht om te zorgen voor een veilige en gezonde werkplek.
Nadat de werkgever een 'ziekmelding' heeft doorgegeven aan de arbodienst, gaan de molens draaien. Sommige arbodiensten sturen eerst een invulformulier naar de werknemer, dat direct teruggestuurd moet worden. Aan de hand daarvan bepaalt de arbodienst of er gecontroleerd moet worden, en zo ja, op welk tijdstip. Andere arbodiensten sturen direct een controleur.
Zo'n controle wordt dikwijls door een arts uitgevoerd. Deze kan immers beoordelen in hoeverre de werknemer echt iets mankeert. Tevens kan een arts direct een bijdrage leveren aan een spoedig herstel van de werknemer.
Grote arbodiensten werken echter vaak met - op medisch gebied - leken als controleurs. Zij kunnen slechts constateren dat de werknemer inderdaad ziek thuis zit/ligt, maar kunnen verder niets beoordelen. Bij twijfel, of indien het ziekteverzuim lang lijkt te gaan duren, worden werknemers door hen vaak verwezen naar het spreekuur van een arts.
Langdurig verzuim
Wanneer de werknemer meer dan drie maanden ziek is, zal de arbodienst een rapportage opstellen voor de bedrijfsvereniging. In de rapportage wordt vermeld binnen welk tijdsbestek de werknemer verwacht wordt te herstellen. En eventueel: welke beperkingen hij heeft om zijn werk te kunnen uitvoeren. Aan de hand van die rapportage zal de bedrijfsvereniging bepalen of de werkgever zich voldoende inzet om de werknemer - eventueel gedeeltelijk - weer aan het werk te krijgen.
Naast de taken die de werkgever verplicht door een arbodienst moet laten uitvoeren, heeft hij zelf ook nog een aantal arbotaken.
1. De werknemers moeten ingelicht worden over arbozaken (bijvoorbeeld hoe zij beschermingsmiddelen moeten gebruiken; hoe de beveiliging op machines werkt; wat zij moeten doen bij calamiteiten).
2. Een bedrijf met meer dan honderd werknemers dient jaarlijks een arbojaarverslag op te stellen. Daarin dient beschreven te worden wat er op het gebied van de arbeidsomstandigheden in het afgelopen jaar is gebeurd. Tevens dient er voor het komende jaar een arbojaarplan opgesteld te worden.
3. Bedrijfshulpverlening bij calamiteiten zoals brand en ongevallen. Eén of enkele werknemers dienen een opleiding te krijgen in hulpverlening die is toegespitst op dergelijke situaties.
Ook bij de bovenstaande taken kan een arbodienst u trouwens van dienst zijn. Daarnaast bieden arbodiensten vaak een uitgebreid scala aan diensten, zoals medische keuringen, medische voorbereiding van buitenlandse reizen, medisch juridisch advies, et cetera.
Wanneer u als werkgever regelmatig met uitzendkrachten werkt, is het goed te weten dat een uitzendkracht volgens de Arbowet onder de verantwoordelijkheid van de 'inlenende' werkgever valt en niet onder die van het uitzendbureau. Ook bij een bedrijfsongeval is de inlenende werkgever aansprakelijk, indien niet aan alle arbo-eisen is voldaan.
Prijs
Bij sommige arbodiensten is het mogelijk om op basis van een abonnement te betalen. Er wordt een bepaald bedrag per werknemer betaald, en de arbodienst verzorgt daarvoor alle diensten. Uiteraard zal het abonnement duurder zijn naarmate er een uitgebreider pakket aan diensten genomen wordt. Andere arbodiensten werken voornamelijk op basis van verrichtingen. Voor iedere handeling die zij verrichten ontvangt de werkgever een rekening. Ook is het mogelijk om een abonnement op een bepaald basispakket te nemen, en de daarbuiten verrichte diensten apart te laten factureren. Er zijn allerlei combinaties mogelijk.
Indien een werkgever weinig of nooit zieken heeft, kan het verstandig zijn om een arbodienst op basis van verrichtingen te laten werken. Zijn de werknemers wel regelmatig ziek, dan zal een abonnement goedkoper zijn.
Veel bedrijven zijn nog steeds op zoek naar een arbodienst. Bij Blömer & Co. kunt u een recente lijst met alle gecertificeerde arbodiensten verkrijgen.
Auteur: Mevrouw mr. K.W. Alderliesten-Beghtel
HM30JAAR HM30JAAR1996
