Volgens Sigmund Freud is de mens wars van veranderingen; zelfs veranderingen ten goede wekken kommer, kwel en weerstand. Nederlanders hebben het over 'de macht der gewoonte'. Britten noemen zichzelf en de rest van de mensheid 'creatures of habit'. Kijk in de spiegel. Ooit serieus nagedacht over een 'ander soort' vloerbedekking? Hôteliers kiezen slechts schoorvoetend voor parket, planken of laminaat. Zelfs Marlene Dietrich wist niets beter te verzinnen dan 'ich brauch Tapetenwechsel'.
Natuurlijk, in de hotelhal ligt al lang natuursteen; de bar is wel zo gezellig met een robuuste houten vloer; de natte ruimten zijn het onbetwiste domein van plavuizenleggers en tegelzetters. En de kamers? Die moeten kennelijk mee met de vluchtige trends: ecokleuren, pasteltinten, geometrische motieven, kleurvlakken; een reliëfdessin. Het kan allemaal, mits je voor tapijt kiest.
De interieurarchitect kan zich heerlijk uitleven met tapijt: een cirkeltje rondom een pilaar; een kleurvlak - net een karpet - onder een tafel; een zigzagje bij de trap; dessins en motieven die zalen met elkaar verbinden, of juist de ruimte opdelen. Bovendien is tapijt 'warm', isolerend en geluiddempend. Omwille van de akoestiek kan het soms niet anders: tapijt dus.
Imagoprobleem
Waar gaat het om? Wat is praktisch? Linoleum kennen we allemaal. Het is waterbestendig, snel schoon, veerkrachtig, zeer slijtvast (!), zeer duurzaam (!), eenvoudig te onderhouden, geluiddempend en warmte-isolerend. Het wordt gemaakt in talloze kleuren en dessins. Denkend aan die bijzonder grappige Telfort-reclame, zou je kunnen zeggen: 'Very modern, very colourful. Mooi. Toch?' Zou het niet makkelijk zijn als we allemaal over hetzelfde spraken? Linoleum heeft namelijk een imagoprobleem: het is niet duur, dus niet chique.
Rubber dan. Het is zeer waterbestendig (!), zeer snel schoon (!), veerkrachtig, zeer slijtvast (!), zeer eenvoudig te onderhouden (!), geluiddempend en bovendien brandwerend. Het enige minpuntje: rubber is niet warmte-isolerend. De naam van het spul is trouwens een beetje misleidend, want een rubberen vloerbedekking is gemaakt van synthetische grondstoffen. Denk niet onmiddellijk aan zo'n gladde 'zeilvloer': een vloerbedekking van rubber kan geribbeld zijn; hij kan een golfprofiel hebben; hij kan ronde of vierkante noppen hebben. Een gemarmerde rubbervloer is erg decoratief. Allerlei kleuren en dessins behoren tot de mogelijkheden. Maar ja, iets te utilitair wellicht.
Veel mensen zijn thuis creatief met kurk. Logisch, want kurk oogt warm en comfortabel. Een vloer van kurk is waterbestendig, snel schoon, veerkrachtig, slijtvast, duurzaam, eenvoudig te onderhouden, zeer geluiddempend (!) en net zo warmte-isolerend als tapijt of linoleum. Een vloer van kurk oogt niet alleen warm, hij is het ook. Het materiaal neemt namelijk de omgevingstemperatuur aan. Kurk kan zelfs in de badkamer gelegd worden, en de vloer weerstaat de zware druk van kast- en beddepoten. Sterker nog: de vloer herstelt zich nadat zo'n meubel verplaatst is. Mooi kleurtje? Geen probleem. We zijn eruit. Kurk dus.
Of hout natuurlijk
In het centrum van Utrecht, op een terrein van anderhalve hectare dat door een planologisch wondertje sinds de Middeleeuwen intact is gebleven, nadert een schitterend vijfsterrenhotel annex restaurant annex unieke zalenaccommodatie haar voltooiing. Het heeft de naam gekregen van de eerste vorst die alle zeventien Nederlanden onder zijn gezag kreeg: Karel V, keizer van Duitsland, koning van Spanje, Heer der Nederlanden (1543). Hij werd in 1530 te Bologna gekroond tot keizer van het Heilige Romaanse Rijk. Karel V was met afstand de machtigste vorst van zijn tijd. Naast het vijfsterrenhotel zetelen nog steeds, anno 1999, de leden van de Ridderlijke Duitsche Orde.
De man die de scepter zwaait over 'Karel V' heet Toon Naber. Hij heeft zijn hele professionele leven voor de groep Accor gewerkt (16 jaar); de laatste vijf jaar van die periode was hij general manager van het Mercure Hotel Nieuwegein. Als 'bouwer' heeft Naber zijn sporen verdiend in het zuiden des lands, waar hij verantwoordelijk was voor de wording van Novotel Maastricht.
Toen Naber in maart 1998 aantrad als general manager van Grand Hotel Karel V Utrecht, was hij net op tijd. 'Ik kon in operationele zin nog wat bijsturen,' vertelt hij. 'Niet alles wat op papier heel fraai oogde, of wat historisch verantwoord was, kon "horecatechnisch" ingepast worden in een werkbare situatie.'
Met een speciaal projectteam heeft Naber ruimte voor ruimte doorgesproken: hijzelf, twee jonge interieurarchitecten, een kunstenares en de stadsarcheoloog. Die twee interieurarchitecten hadden geen enkele hotelervaring. Naber: 'Misschien keken zij daardoor op een heel verrassende wijze naar een aantal vraagstukken. We zijn als team tot diverse keuzen gekomen die beslist niet standaard of conventioneel zijn.'
Houten vloeren bijvoorbeeld. 'We hebben nu eens niet voor dat eeuwige tapijt gekozen waar veel mensen toch een beetje vies van zijn,' aldus Naber. 'Dat de Napoleontische vleugel ingericht moest worden in de Empire-stijl, was vanzelfsprekend. Daar hoort eiken bij, en mahonie. Moesten we bang zijn voor houten vloeren? Qua onderhoud zeker niet. En in een monumentaal gebouw als dit hoeven we geen kleurtjes te wisselen omwille van de trends. Onze stijl is voor eeuwig.'
Decibels
De kamers (circa 30 m2) van dit Grand Hotel liggen met de lange zijde langs de buitenmuur; ze hebben elk twee of drie ramen. De weelderige draperieën rond die ramen zorgen voor een warme ambiance; daar is geen tapijt of karpet voor nodig. Draperieën aan het hoofdeinde van het bed, en een kleurrijke sprei, doen ook wonderen voor de sfeer.
Gehorigheid? 'Voor wat betreft de decibels hebben we het allemaal laten berekenen,' zegt Naber. 'Tegenwoordig zijn er bouwtechnieken die dat probleem naar het verleden verwijzen. In een zaal van het Mercure Nieuwegein heb ik destijds voor laminaat gekozen. Direct na een banquet lag die vloer er weer spiegelend bij. Kleine akoestische problemen waren eenvoudig te verhelpen. En denk eens aan de mensen met een stofallergie. Voor hen is hout een zegen.'
Desalniettemin zien we straks in de nieuwbouw van het complex toch weer die goedkopere en meer 'flexibele' vloerbedekking liggen: projecttapijt. 'Het was voor mij geen principekwestie,' zegt Naber vrolijk. De tapijtleveranciers hoeven zich nog geen zorgen te maken.
Auteur: Remi Albus
HM30JAAR HM301999
