Hotelindustrie weet groei in omzet te continueren

In het midden van de jaren negentig pakten donkere wolken zich samen boven de Nederlandse hotellerie. Anno 1997 schijnt de zon weer. De afgelopen twee jaar zijn de omzetten gestegen en de operationele kosten gedaald. Dat heeft ertoe geleid dat het bedrijfsresultaat voor de vaste lasten en de belasting zelfs het goede jaar 1990 overtreft.

De stijgende omzet in de Nederlandse hotellerie over 1996 is toe te schrijven aan de forse stijging van de gemiddelde kamerbezetting. Ten opzichte van 1995 steeg dat gemiddelde met 5,4% naar 70,1%. Het grootste aandeel in deze stijging hadden de hotels aan de bovenkant van de markt: de vijfsterrenhotels zagen het gemiddelde toenemen tot 73,3%. Als we de segmentatie op basis van gemiddelde kamerprijs hanteren, zien we dat de hotels in de categorie 'fl 200,- of meer’ een stijging mochten noteren van 63,4% in 1995 naar 72,6% in 1996.

Hooggestemd

Beide bovenstaande ontwikkelingen waren gunstig voor de Yield (het product van de gemiddelde kamerprijs en het gemiddelde bezettingspercentage). De aangetrokken en stabieler geworden economie, de betere kennis van karakteristieken van doelgroepen, en de scholing van personeel kunnen als factoren in de verbetering van de Yield een rol hebben gespeeld.

Zodra we de hotelgasten opdelen naar nationaliteit, zien we een opmerkelijk gegeven: in 1996 is het aantal Nederlandse gasten - na een daling van enkele jaren - weer licht toegenomen. Een mogelijke verklaring is deze: veel Nederlanders kiezen voor een groter aantal korte vakanties, in plaats van één of twee lange(re) vakanties. Voor een korte vakanties zal men niet geneigd zijn een lange reis te ondernemen; men zal dus in eigen land blijven. De stijging van het aantal individuele toeristen, gepaard gaande aan een daling van het aantal 'businessgasten', zal waarschijnlijk ook een rol spelen. Engeland, de Verenigde Staten en Duitsland blijven nog steeds het grootste aantal gasten voortbrengen, respectievelijk 14,4%, 12,2% en 7,2%; dat is samen 34%.

De invloed van Internet was in 1996 voor het eerst meetbaar. Alhoewel het reserveren via Internet nog niet gangbaar is (1% voor  Amsterdam & Schiphol), heeft men hooggestemde verwachtingen. Die zijn gebaseerd op het gegeven dat steeds meer hotels een eigen website op Internet openen, met daaraan gekoppeld uiteraard een directe mogelijkheid tot reserveren. Internet biedt goede en betaalbare mogelijkheden voor de kleine, zelfstandige hotels: een wereldwijde bereikbaarheid, tegen relatief lage investeringen en vaste lasten. Opvallend is tevens de enorme toename van 12% van het aandeel directe reserveringen, ten koste van het aandeel gemaakte reserveringen door Tour operators / Travel agents.

Het kleiner worden van het segment zakenreizigers en het groter worden van het segment toeristen, heeft geleid tot de volgende verschuiving binnen de verhouding. Voorheen was het 79% tegenover 21%; vorig jaar was het 78% tegenover 22%.

De verwachtingen met betrekking tot de gemiddelde kamerprijs en de gemiddelde kamerbezetting voor het boekjaar 1997 zijn wederom positief te noemen, waarbij de verwachte groei van het gemiddelde bezettingspercentage met ongeveer 3% realistisch en realiseerbaar lijkt. De verwachtingen ten aanzien van de gebudgetteerde gemiddelde kamerprijs voor 1997 van de vijfsterrenhotels is: met fl 37,- omhoog naar een prijs van fl 263,-. Het zal een hele opgave zijn om die kamerprijs te realiseren.

Flexibele arbeid

Tegenover de stijging van de totale omzet staat in 1996 alweer een verdere daling van de operationele kosten. De belangrijkste oorzaak is de daling van de personeelskosten. Indien de personeelskosten worden afgezet tegenover de totale omzet, de kameromzet en de F&B omzet, dan heeft er ten opzichte van 1995 een daling plaatsgevonden van respectievelijk 2%, 2,6% en 1,8%, terwijl het aantal medewerkers per beschikbare kamer vrijwel constant bleef op 0,46 medewerker per kamer.

Als gevolg van de toegenomen omzetten en het vrijwel constant gebleven aantal medewerkers, steeg de omzet per medewerker ten opzicht van 1995 enorm. De afname in personeelskosten is voor een groot gedeelte toe te schrijven aan het steeds meer in dienst nemen van flexibele arbeidskrachten, via eigen personeelspoules of via het uitzendbureau. Zo kan adequaat gereageerd worden op de sterk wisselende drukte binnen de hotellerie. De hogere kosten per uur per medewerker wegen op den duur op tegen de vaste lasten die bij een vast arbeidscontract horen.