De stichting administratiekantoor: wat houdt het in en waarom zou je er (niet) voor kiezen?

De stichting administratiekantoor: een rechtspersoon die ook de hotelwereld niet vreemd is. Een sprekend voorbeeld uit de praktijk is Van der Valk Hotels met Stichting Administratiekantoor Van der Valk B.V. en Stichting Administratiekantoor Van der Valk Hotels Junioren B.V. Afhankelijk van de omstandigheden, kunnen allerlei overwegingen bestaan om juist wel óf niet een stichting administratiekantoor in de organisatiestructuur van een (hotel) vennootschap te betrekken.

De essentie bij een structuur met een stichting administratiekantoor (kortweg ‘STAK’) is dat het stemrecht wordt gesplitst van het winstrecht van aandelen. In veel gevallen (werknemersparticipatie, bedrijfsopvolging etc.) kan een dergelijke splitsing van rechten uitkomst bieden, maar er bestaan evengoed keerzijden.

De stichting administratiekantoor

Rechtsvorm en oprichting

De rechtsvorm van de STAK is de ‘stichting’. Een stichting moet worden opgericht bij notariële akte, welke akte de statuten bevat. Daarnaast dient een stichting in het Handelsregister te worden ingeschreven. Het bestuur is het enige verplichte orgaan. Wél bestaat de mogelijkheid om bij statuten te bepalen dat er een Raad van Commissarissen zal zijn.

Betrokkenen

De belangrijkste betrokkenen bij een STAK zijn:

(i)                       de STAK zelf;

(ii)                     het bestuur van de STAK;

(iii)                   de certificaathouders; en

(iv)                   de vennootschap (een BV of NV).

Activiteiten

De activiteiten van een STAK bestaan (uitsluitend) uit het ten titel van beheer houden van aandelen in een vennootschap (kortweg ‘Aandelen’) en het uitgeven van certificaten van Aandelen (kortweg ‘Certificaten’) aan de certificaathouders.

Essentie: splitsing eigendom

De essentie van een STAK is de splitsing van het stemrecht en winstrecht verbonden aan de Aandelen. Het bestuur van een STAK oefent de aan de Aandelen verbonden stemrechten uit in de algemene vergadering van aandeelhouders van de vennootschap (kortweg ‘AvA’). De Certificaten geven de certificaathouders op hun beurt slechts recht op de winst van dezelfde Aandelen.

Voorts is van belang dat in beginsel geen vergaderrecht (het recht om de AvA bij te wonen) aan de Certificaten is verbonden. Desgewenst kan in afwijking daarvan bij statuten worden bepaald dat wél vergaderrecht aan certificaathouders wordt toegekend.

Rechtsverhouding en administratievoorwaarden

De relatie tussen een STAK en haar certificaathouders is er één van verbintenisrechtelijke (contractuele) aard. Het betreft een beheersovereenkomst.

Naast de statuten heeft een STAK daarom administratievoorwaarden: een ‘belichaming’ van de beheersovereenkomst tussen de STAK en haar certificaathouders. Door het nemen van Certificaten, worden de certificaathouders van rechtswege partij bij de administratievoorwaarden.

Voordelen stichting administratiekantoor

Controle en zeggenschap in één hand

Het gegeven dat niet de certificaathouder, maar het bestuur van de STAK de aan de Aandelen verbonden stemrechten in de AvA uitoefent, creëert de mogelijkheid om de controle en zeggenschap over de vennootschap in één hand te houden, terwijl verschillende (rechts)personen als certificaathouder meedelen in de winst van de vennootschap. Van belang is dan wel wie het bestuur van de STAK vormt/vormen.

(Langdurige) binding en motivatie werknemers

In het verlengde van het voorgaande: werknemers van de vennootschap kunnen langdurig worden gebonden aan de vennootschap en worden gemotiveerd om zich blijvend in te zetten voor de vennootschap. Door Certificaten uit te geven, delen werknemers immers mee in de winst van de vennootschap en profiteren zij van toekomstige groei. Gunstig in dat kader is bovendien dat in beginsel geen vergaderrecht aan Certificaten is verbonden. Werknemers die tevens certificaathouder zijn, kunnen dan ook niet de AvA bijwonen, hetgeen betekent dat zij niet allerlei (gevoelige) informatie met betrekking tot de vennootschap zullen verkrijgen.

Bedrijfsopvolging

In het kader van bedrijfsopvolging (binnen een familiebedrijf) biedt een STAK eveneens uitkomst. Bijvoorbeeld, in geval er meerdere kinderen zijn, waarvan één de onderneming (op termijn) wenst voort te zetten, kan ervoor worden gekozen om de beoogde opvolger als bestuurder van de STAK te benoemen en aan de overige kinderen Certificaten uit te geven. De beoogde opvolger kan dan het aan de Aandelen verbonden stemrecht in de AvA uitoefenen en de overige kinderen kunnen meedelen in de winst.

Estate planning

Breder genomen, ook in het hypothetische geval geen van de kinderen de onderneming wenst voort te zetten, kan gebruikmaking van een STAK een manier zijn om (een gedeelte van) de winst die normaal aan (de persoonlijke holding van) de ouder als aandeelhouder van de vennootschap zou worden uitgekeerd, aan de kinderen als economische gerechtigde toe te laten komen, zonder dat zij (direct) inspraak krijgen. Op deze manier komt vermogen langzaam maar zeker bij de erfgenamen terecht.

Overdracht certificaten

Tot slot, de overdracht van Certificaten is tijds- en kostenefficiënt. Deze kan namelijk plaatsvinden, zonder tussenkomst van de notaris, door middel van een onderhandse akte.

Nadelen stichting administratiekantoor

Mogelijk waardedrukkend effect

Certificering van Aandelen kan, in geval van een (voorgenomen) verkoop van Aandelen, een waardedrukkend effect hebben. Zo kan de wens van een (potentiële) koper van Aandelen zijn dat zowel het stemrecht als het winstrecht aan de Aandelen verbonden is. In dat kader zou decertificering van Certificaten uitkomst bieden, zij het dat dit gepaard gaat met kosten en tijd.

Niet-aftrekbaar

Met name ingeval Certificaten aan werknemers worden uitgegeven, is van belang om te realiseren dat een dividenduitkering op de Certificaten niet aftrekbaar is van de vennootschapsbelasting (kortweg ‘Vpb’). Het dividend wordt namelijk eerst uitbetaald, nadat betaling van de Vpb heeft plaatsgehad. Alternatieve juridische constructies (bijv. Stock Appreciation Rights) bieden fiscaal gezien mogelijk meer uitkomst.

In het algemeen geldt dat de fiscale aspecten op voorhand goed in kaart moeten worden gebracht en dus dat hierover advies wordt ingewonnen.

Internationaal onbekend

Het ontbeert een STAK aan internationale bekendheid. Met name ingeval van het ontplooien van internationale activiteiten en/of het aangaan van internationale samenwerkingen kan dit een afweging zijn.

Verschil in visie

Tot slot, zolang het bestuur van een STAK het aan de Aandelen verbonden stemrecht in de AvA uitoefent in lijn met de overige aandeelhouders van de vennootschap, bestaat eensgezindheid onder alle aandeelhouders. Echter, indien dit om wat voor reden dan ook (op enig moment) niet (meer) het geval is, kan het bestuur van de STAK (mogelijk) besluitvorming blokkeren. Teneinde de controle en zeggenschap over de vennootschap in één hand te houden, is zorgvuldige benoeming van bestuurders van de STAK daarom van belang. Hetzelfde geldt voor het in de statuten van de STAK opnemen van een regeling met betrekking tot het ontslag van bestuurders.

Over de auteurs

Dit artikel is geschreven Merijn van Engelen (merijn.vanengelen@actlegal-netherlands.com) en Floris Jan Vasse (florisjan.vasse@actlegal-netherlands.com), advocaten Corporate / M&A bij act legal in Amsterdam. Heeft u vragen over dit artikel? Merijn en Floris Jan helpen u graag verder.

Blijf op de hoogte!

Twee keer per week het actuele en relevante hotelnieuws in uw mailbox? Registreer hier voor onze gratis digitale nieuwsbrief en blijf op de hoogte.