De horecafamilie Van der Valk bezit en beheert 63 hotel-restaurants in Nederland, België, Duitsland, Frankrijk, Spanje en op de Antillen. Het bedrijf beschikt over: een eigen wijnhandel; een reisorganisatie; een entertainmentbureau; een touringcarbedrijf; slagerijen; schepen en meer. Toch is er niet zoiets 'elementairs' als een hoofdkantoor.
Een verhaal over Van der Valk? We konden - dat was ons verteld - het beste gaan praten met Martin van der Valk, directeur van 'hotel-restaurant-vogelpark Avifauna' en van 'Van der Valk Tours'.
'Er is een tijd geweest dat we last hadden van negatieve publiciteit,' zegt Martin. 'Toen hebben we besloten om één woordvoerder aan te stellen. De familie schoof mij naar voren. We proberen overigens zo weinig mogelijk in de publiciteit te komen, dus de mij toebedeelde taak is niet zo zwaar. Ik moet toegeven: onze familie is vrij gesloten en niet zo gemakkelijk toegankelijk.'
Bekoring
Martin van der Valk omschrijft de succesformule van het bedrijf als volgt: 'Het is de Hollandse, nuchtere manier van werken. We creëren een sfeer waarin de meeste Nederlanders zich thuis voelen. De kwaliteit is degelijk en herkenbaar.'
Het 'familie-personeel' behoort uiteraard ook tot die formule. 'We zijn erg betrokken bij onze bedrijven, maar ook bij onze gasten. Die betrokkenheid moet herkend worden door de gasten. We brengen warmte over op ons personeel, en passie en gedrevenheid. Van der Valk staat voor betrokkenheid en voor een lage drempel. We moeten het ook hebben van schaalgrootte. Een Michelinrestaurant heeft misschien honderd gasten per avond; wij een paar honderd. De bekoring van je vak, van je bedrijf; daar gaat het om. Dat zal beaamt worden door al onze collega's uit de horeca.'
Vijftig procent van de Van der Valk-gasten verblijft er zakelijk. Gasten boeken rechtstreeks bij het beoogde hotel; soms boekt een ander Van der Valk-hotel door. Martin: 'Nee, we hebben helemaal geen reserveringstelefoonnummer. Dat is wel gepland, inclusief een centraal reserveringssysteem, maar we hebben het tot nu toe goed zonder kunnen doen. Via onze reisbureaus in Alphen aan de Rijn en Tiel wordt ook veel geboekt.'
Een aantal hotels beschikt wel over een salesafdeling die niet zelden voor meerdere hotels werkt. Zo'n afdeling treffen we alleen daar aan waar op de zakelijke markt wordt gemikt. Ook is Van der Valk aangesloten bij de lokale VVV's, en het bedrijf werkt samen met andere regionale hotels. 'Natuurlijk proberen we in principe door te boeken naar eigen hotels in de buurt, maar als iemand liever in een bepaalde plaats wil overnachten, en we hebben zelf geen ruimte, doen we niet moeilijk,' aldus Martin Van der Valk.
Synergie
Ook de gasten uit Duitsland vinden vanzelf hun weg naar Van der Valk. 'Mond-tot-mondreclame werkt het best,' meent Martin. 'Kwaliteit wint immers altijd. Gemiddeld komt dertig procent van onze gasten uit het buitenland, maar in het vakantieseizoen kan dat in sommige hotels oplopen tot zeventig procent. Buitenlandse gasten, met name uit Israël, boeken ook wel per e-mail.'
Het reisbureau houdt zich onder andere bezig met volledig verzorgde reizen naar de eigen hotels op Curaçao en Bonaire; sinds kort met vluchten vanaf Brussel. Martin: 'We waren graag met de KLM verder gegaan, want dat is een kwaliteitsnaam. Dan zouden we ook nu nog vanaf Amsterdam kunnen vertrekken. Maar de KLM hield star vast aan hun hoge prijs.'
Het reisbureau verkoopt de vluchten voor de hotelgroep, maar biedt ook reizen aan naar hotels van collega's in bijvoorbeeld Florida, Londen, York en op Cyprus. Het vakantiemagazine bevat ook één- en meerdaagse trips naar de eigen theaterhotels in Almelo en Roermond. Er zijn winkel- en theaterarrangementen, maaltijdshows, cruises en meer. Tot voor kort waren er ook meerdaagse tochten van hotel naar hotel in Nederland, maar die brachten te weinig publiek op de been. Daar is Nederland te klein voor, volgens Van der Valk.
De Van der Valk-reizen worden nauwelijks aangeboden in reisbureaus. 'We boeken vrijwel alles rechtstreeks. Mensen weten ons echt wel te vinden. Voor de Antillen-reizen is het reisbureau niet meer dan intermediair. De hotels daar nemen de initiatieven.'
In 1985 stichtte Van der Valk een touringcarbedrijf in Alphen aan de Rijn. Later werd ook een touringcarbedrijf in Meerssen (bij Maastricht) overgenomen. 'We zagen de synergie tussen vervoer en restaurants en hotels, en wilden dat uitbaten om de eigen hotels en restaurants van extra gasten te voorzien. We hebben uiteraard ook eigen reizen naar onze buitenlandse vestigingen. Dat gaat uitstekend. Aanvankelijk reageerden sommige collega's uit de touringcarbranche negatief; zij reden niet meer naar onze hotels, maar dat is nu geneutraliseerd. Anderen werkten meteen met ons samen. De synergie is belangrijk.'
Klapperboom
Van der Valk (inmiddels 63 hotels, motels, restaurants en een congrescentrum) blijft uitbreiden. Maar wel 'genivelleerder'. Het kasteel-hotel Bloemendal in Vaals ('Zo'n beetje de bovenkant van wat wij bieden') krijgt een broertje, te weten kasteel-hotel Terworm in Heerlen. In Maastricht zal een tweehonderd kamers groot zakenhotel verrijzen tegenover het MECC.
In kasteel Bloemendal, anno 1791, boog ooit de moeder van John F. Kennedy zich over de studieboeken. Sinds eind 1992 dineren gasten in de voormalige refter; kleine gezelschappen genieten van een menu in de opkamer van de kardinaal; in de fraaie gewelvenkelder wordt gefeest. De hotelgasten maken een ommetje in het 1,7 hectare grote park en nemen een laatste drankje op het grote terras voordat zij zich te ruste begeven in de 76 kamers en suites. Wie de kwaliteit van dit kasteel eerst voorzichtig wil proeven, kan terecht tijdens één van de vrijblijvende wijndegustatie-avonden, waarbij een wereldkaart van wijn wordt geserveerd. Chef-kok Cok Jansen bereidt internationale en regionale gerechten.
In de Caraïben beschikt Van der Valk over een vijfsterrenhotel op Curaçao en een resort op een superlocatie in Bonaire. Martin van der Valk: 'Daar kun je duiken en snorkelen, en een "cuba libre" drinken onder een klapperboom. We promoten de hotels ook via tafelkaartjes in onze restaurants.'
In de haven van Alphen aan de Rijn liggen vier rondvaartboten die ook worden gebruikt voor feesten en partijen. 'Wellicht gaan we in de toekomst riviercruises doen. Dat voegt weer een nieuwe dimensie toe aan ons bedrijf.'
Fameus, ook bij niet-Van der Valk-bezoekers, zijn de grote, gratis te gebruiken parkeerplaatsen. Martin: 'Ze zijn inmiddels deels afsluitbaar; niet omdat we de mensen hun gratis parkeerplaats niet gunnen, maar om autodiefstallen tegen te gaan. Die gratis parkeerplaatsen zijn natuurlijk wel goed voor ons imago.'
Acht clusters
Wie binnen de Van der Valk-familie een idee heeft, kan redelijk snel zijn gang gaan. 'Hij moet wel eerst even communiceren met een aantal familieleden,' verklaart Martin. 'Neem Bloemendal, een idee van Freek van der Valk, directeur van ons hotel in Heerlen. Hij wilde op zo'n historische plek een rustplek creëren voor Van der Valk-gasten.'
Grootvader Martin van der Valk begon al vóór de Tweede Wereldoorlog met het bieden van gastvrijheid in Voorschoten. Grootmoeder kookte destijds voor de passanten. Na de oorlog pikte zij de draad weer op. De Wittenberg in Eemnes werd al snel overgenomen als tweede vestiging.
Martin: 'De oude Van der Valk-restaurants liggen duidelijk aan de infrastructuur van die dagen, aan de tweebaans autowegen van destijds. Nu liggen de snelwegen wat verderop, maar de zaken zijn blijven bestaan, wel uitgebreid met een hotel.'
Nog steeds leiden de leden van de familie - uit de derde generatie - de hotels. Het blijft een familiebedrijf met de familie als enige aandeelhouder. Enkele jaren geleden, na de inval van de belastingdienst, werd de structuur grondig herzien. Organisatorisch is het bedrijf nu in acht clusters opgedeeld. Elk van die acht groepen vergadert regelmatig en stuurt afgevaardigden naar de centrale vergaderingen. Eén duidelijk hoofd is er niet. Als een zaak niet goed draait, helpt de rest van de familie. Martin: 'Dan proberen we het beleid een wending te geven. Dat lukt doorgaans wel. We zitten er niet mee als ergens in één van onze bedrijven even iets mis gaat. De wereld draait toch wel door.'
Martin zelf leidt al 22 jaar de bedrijven in Alphen aan de Rijn. 'We hebben geen verplicht roulatiesysteem binnen de familie. We vinden gewoon managers bij de locaties. Er komen wel eens wijzigingen voor, maar niet veel en alleen door onderling initiatief. Elk lid van de familie heeft een bij zijn functie passend salaris. De concernwinst blijft in het bedrijf, dat overigens niet alleen daarvan kan groeien. De banken bieden hulp.'
Vierde generatie
De public relations per bedrijf worden lokaal ingevuld; de landelijke brochures worden gemaakt op initiatief van één van de familieleden. Het Valk-magazine bijvoorbeeld, wordt vervaardigd onder de verantwoordelijkheid van Motel Eindhoven.
De restaurants brengen vijftig procent van de omzet binnen bij Van der Valk. De standaard menukaart is geïnitieerd door grootvader Van der Valk, maar werd bijgesteld naar de wensen en eisen van de tegenwoordige tijd. Pastagerechten zijn er dus ruimschoots op te vinden. Daarnaast is er de nostalgische kaart. En elk restaurant voegt eigen, vaak regionale gerechten toe.
Feesten en festiviteiten - waarin de keuken ook een belangrijke rol speelt - zijn goed voor een kwart van de omzet. De overige vijfentwintig procent komt uit de hotelkamers. De gemiddelde prijs per twee-persoons kamer per nacht: fl 115,- (exclusief ontbijt).
De toekomst? 'Het ondernemerschap komt er weer uit. De vierde generatie dient zich aan. We kijken of die ook hier wil werken. Maar een familiebedrijf blijft het. Van mijn acht broers en zusters hebben er drie de aandelen verkocht; wel aan de familie.'
Auteur: Bert Salden
HM30JAAR HM301998
